آزمایش خون یا تست خون – توضیح کامل ، فرایندی است که در آن نمونه ای از خون برای بررسی مقادیر مختلف پارامترهای سلامتی بدن به وسیله دستگاه های آزمایشگاهی تحت آزمایش قرار می‌گیرد. این آزمایش به منظور تشخیص بیماری ها، ارزیابی سلامتی، پایش درمان و ارزیابی عملکرد اعضای بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در آزمایش خون، پارامترهای مختلفی مانند سطح گلوکز، کلسترول، تری‌گلیسرید، فشار خون، هموگلوبین و… بررسی می‌شوند. این پارامترها به عنوان نشانگرهایی برای سلامتی بدن به کار می‌روند و از طریق اندازه گیری و مقایسه با مقادیر استاندارد، وضعیت سلامتی فرد را تعیین میکنند.
ضمن اینکه آزمایش خون به منظور تشخیص بیماری ها و پایش درمان مفید است، بلکه اگر با سلامت عمومی بدن شما رابطه‌ای ندارد، ممکن است به عنوان یکی از شروط لازم برای اخذ برخی مجوز‌ها و یا انجام فعالیت‌هایی مانند حج قرائت و… درخواست شود.
در صورتی که شما برای انجام آزمایش خون آماده شده‌اید، دکتر شما باید به شما توضیحات مربوط به فرایند آزمایش خون و نحوه آماده سازی قبل از آن را بدهد. برخی از دستورالعمل های کلی شامل بیشتر آب‌شدن (آب نوشیدن قبل از آزمایش)، خواب کافی، مصرف غذای سالم و نگهداری از داروهای مصرفی قبل از آزمایش می‌شوند.
در نهایت، بعضی از شرایطی که ممکن است باعث تغییر در نتایج آزمایش خون شوند، شامل حاملگی، داروهای مصرفی، بیماری‌های عفونی و غیره هستند؛ بنابراین، قبل از انجام آزمایش خون باید به دکتر خود اطلاع دهید که در صورت لزوم، او می‌توانید برای شما راهنمایی کند.
آزمایش‌های خون بسیار متنوع هستند و به دلیل اینکه هر آزمایش خون برای بررسی یک پارامتر خاصی طراحی شده است، لذا تعداد بسیاری از آنها وجود دارد. در زیر چند نمونه از انواع رایج آزمایش خون آورده شده است:
1) آزمایش CBC: یا Complete Blood Count که شامل شمارش تعداد سلول‌های خونی مختلف مانند سلول‌های قرمز، سفید و پلاکت هاست.
2) آزمایش فشارخون: این آزمایش شامل سنجش فشارخون با استفاده از یک دستگاه سنجش فشارخون و نوار خونی است.
3) آزمایش گلوکز: شامل اندازه‌گیری سطح قند در خون است و از آن برای تشخیص بیماری دیابت استفاده می‌شود.
4) آزمایش تیروئید: شامل اندازه‌گیری سطح هورمون‌های تیروئید در خون برای تشخیص اختلالات تیروئید استفاده می‌شود.
5) آزمایش کبد: شامل بررسی عملکرد کبد و اندازه گیری مقدار آنزیم‌های کبدی مانند آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) و آلانین آمینوترانسفراز (ALT) است.
6) آزمایش خون خونریزی: شامل بررسی زمان لختگی خون با استفاده از پلاکت‌ها و فیبرینوژن است که به منظور تشخیص بیماری‌هایی مانند هموفیلی و بیماری‌های خونریزی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
7) آزمایش کلسترول: شامل اندازه‌گیری سطح کلسترول، LDL، HDL و تری‌گلیسرید در خون است.
8) آزمایش PSA: برای تشخیص سلامت پروستات مورد استفاده قرار می‌گیرد.
9) آزمایش هموگلوبین: شامل اندازه‌گیری تعداد سلول‌های قرمز خون و مقدار هموگلوبین در آن است.
10) آزمایش بارداری: برای تشخیص بارداری مورد استفاده قرار می‌گیرد که شامل اندازه‌گیری سطح هورمون بتا HCG در خون است.
11) آزمایش آهن: شامل اندازه‌گیری سطح آهن، ترانسفرین و فریتین در خون است.
می توانند شامل آزمایش‌های دیگری مانند آزمایش‌های غده های جنسی، آزمایش ویتامین D، آزمایش بیماری های عفونی، آزمایش گروه خونی و… باشند.
لازم به ذکر است که پزشک شما با توجه به مشکل سلامتی شما و نیازهای تشخیصی، ممکن است نوع و تعداد آزمایش‌هایی را که باید انجام شود را تعیین کند. همچنین، قبل از انجام هرگونه آزمایش خون، بهتر است با پزشک خود در مورد هرگونه دارویی که در حال مصرف هستید، صحبت کنید، زیرا برخی از داروها ممکن است منجر به تغییرات در نتایج آزمایش خون شوند.
چکاپ کامل خون (CBC) یک آزمایش خون است که برای تشخیص و پایش بسیاری از بیماری ها و شرایط پزشکی مورد استفاده قرار می گیرد. در این آزمایش، نمونه خون برای انجام آزمایش به یک آزمایشگاه فرستاده می شود.
برای انجام CBC، یک پرستار یا تکنسین خون ابتدا شما را به یک صندلی یا تخت می نشاند و با استفاده از سوزنی که به یک لوله خالی متصل است، نمونه خون را از شاخه یا ورید شما جمع می کند.
سپس نمونه خون به آزمایشگاه فرستاده می شود و توسط دستگاهی به نام شمارشگر خون یا هماتولوژی (Hematology Analyzer) تحلیل می شود. این دستگاه اندازه گیری کامل خون شما را انجام می دهد، از جمله تعداد سلول های قرمز، سفید و پلاکت ها را شمارش می کند و همچنین به دنبال اسیدوز و باز (pH) خون شما می گردد.
نتایج آزمایش CBC شامل تعداد سلول های قرمز، سفید و پلاکت ها، حجم و حجم متوسط سلول قرمزهای خون، غلظت هموگلوبین، غلظت هماتوکریت و سایر پارامترهای خونی است. بر اساس نتایج این آزمایش، پزشک می تواند به تشخیص بیماری ها و شرایط پزشکی کمک کند و در صورت لزوم درمان مناسب را تجویز کند.
از جمله بیماری هایی که با استفاده از آزمایش CBC قابل تشخیص هستند عبارتند از:
نتایج آزمایش CBC باید توسط یک پزشک مجرب تفسیر شوند و تشخیص نهایی بر اساس سابقه پزشکی و سایر علائم و نشانه های بالینی اعمال شود.
آزمایش CBC یا Complete Blood Count یک آزمایش خون است که از طریق آن عناصر مختلف خون شما شناسایی می‌شود. در این آزمایش، تعداد سلول‌های خونی مختلف شما اندازه‌گیری می‌شود، به طوری که بتوانید از وضعیت سلامتی خود آگاه شوید.
سلول‌های خونی شامل سلول‌های قرمز (RBC)، سلول‌های سفید (WBC) و پلاکت‌ها هستند. در آزمایش CBC، تعداد و حجم سلول‌های قرمز، تعداد و نوع سلول‌های سفید و تعداد پلاکت‌ها دقیقاً اندازه‌گیری می‌شود. این آزمایش می‌تواند به شما و به پزشکانتان کمک کند تا به دنبال علائم بیماری‌های خونی، عفونی، التهابی و سایر مشکلات سلامتی باشید.
برای انجام آزمایش CBC، نمونه خونی از شما گرفته می‌شود و در آزمایشگاه به بررسی می‌رسد. در این آزمایش، پارامترهای مختلفی از جمله تعداد سلول‌های قرمز، سطح هموگلوبین، تعداد سلول‌های سفید، تعداد پلاکت‌ها و دیگر مؤلفه‌های خونی مورد سنجش قرار می‌گیرند.
در کل، آزمایش CBC یکی از روش‌های مهم تشخیصی در پزشکی است که به پزشکان و بیماران کمک می‌کند تا به دنبال علائم بیماری‌های مختلف باشند.
آزمایش‌های خونی مختلف ناشتا انجام می‌شوند به دلیل برخی دلایل فنی و علمی. در وضعیتی که شما غذا خورده باشید، سطح گلوکز (قند) خون شما افزایش می‌یابد، که ممکن است باعث تغییراتی در پارامترهای خونی شما شود. به علاوه، در صورتی که شما غذا خورده باشید، در حالت طبیعی، فشار خونتان هم بالاتر از حالت ناشتا است.
بنابراین، برای اینکه نتیجه آزمایش خون دقیق‌تر و قابل اعتماد باشد، معمولاً پیش از انجام آزمایش، توصیه می‌شود که حداقل ۸ تا ۱۲ ساعت ناشتا بمانید. این بدان معنی است که در این مدت، شما هیچ چیزی نخورید، با این حال می‌توانید آب بنوشید.
همچنین، در مواردی که نیاز به انجام آزمایش‌های خونی پیاپی دارید، پزشک شما ممکن است توصیه کند که همیشه در زمان یکسان و قبل از صبحانه آزمایش خود را انجام دهید تا نتایج مقایسه‌پذیر تر باشد.
همچنین، انجام آزمایش خون ناشتا می‌تواند به پزشک شما کمک کند تا وضعیت سلامتی شما را بهتر بسنجد. برای مثال، یک سطح قند خون بالا می‌تواند نشان دهنده دیابت باشد و اگر شما بعد از غذا خوردن آزمایش خون انجام دهید، نتیجه بالایی خواهید داشت که می‌تواند درست نباشد.
علاوه بر این، آزمایش خون ناشتا می‌تواند به شما درک بهتری از وضعیت سلامتی خود بدهد. اگر شما در حالت ناشتا نیستید، ممکن است علائم خاصی که در بدن شما وجود دارد نتیجه‌ی نادرستی در آزمایش‌های خونی بدهد و این ممکن است برای دکتران و پزشکان، تشخیص و درمان بیماری شما را سخت کند.
در کل، انجام آزمایش خون ناشتا باعث می‌شود بتوانید نتیجه دقیقی در مورد سلامتی خود بگیرید. به همین دلیل، پیش از انجام آزمایش خون، توصیه می‌شود حداقل ۸ تا ۱۲ ساعت ناشتا بمانید.
آزمایش خون برای ازدواج شامل چند بخش می‌شود که به صورت عمومی، هدف آن تشخیص بعضی از بیماری‌های واگیر و بهبود پیش‌بینی سلامتی زوجین است. این آزمایش شامل اندازه‌گیری گروه خونی، آنمی، آلرژی‌ها، فشار خون، سطح قند خون، عملکرد کبد و کلسترول است.
تشخیص گروه خونی، از جمله آزمایشاتی است که در این بررسی انجام می‌گیرد. این آزمایش می‌تواند در صورت نیاز به آگاهی از گروه خونی والدین برای پیشگیری از بروز بعضی بیماری‌ها در فرزندان کمک کند.
همچنین، آزمایش خون برای ازدواج می‌تواند به شناسایی بعضی از عوامل ریسک سلامتی زوجین کمک کند. به طور مثال، سطح قند خون و کلسترول زیاد در خون می‌تواند نشان دهنده بروز اختلالات قلبی و عروقی در آینده باشد. همچنین، اگر عملکرد کبد ضعیف باشد، این می‌تواند نشان‌دهنده وجود عفونت‌های ویروسی یا مسمومیت با الکل باشد.
به هر حال، تصمیم نهایی در مورد ازدواج با شریک زندگی شما بستگی به شما دارد و آزمایش خون فقط یکی از جنبه‌هایی است که ممکن است در تصمیم‌گیری به آن رجوع کنید.
با توجه به اینکه آزمایش خون برای ازدواج می‌تواند به شناسایی بعضی از عوامل ریسک سلامتی زوجین کمک کند، بهتر است که این آزمایش قبل از ازدواج صورت گیرد. اگر نتایج آزمایش خون نشان دهنده وجود هر گونه اختلال در سلامتی باشد، ممکن است لازم باشد تحت درمان قرار گیرید.
علاوه بر آن، بسته به قوانین و مقررات هر کشور، آزمایش خون برای ازدواج ممکن است الزامی باشد. برای مثال، در بعضی از کشورها ازدواج بدون انجام آزمایش خون مجاز نیست و در صورت عدم انجام آن، ازدواج باطل خواهد شد.
در نهایت، برای انجام آزمایش خون برای ازدواج باید به یک پزشک متخصص مراجعه کرده و از او در مورد جزئیات آزمایش و نحوه انجام آن پرسش کنید. همچنین، اگر پیش‌بینی می‌کنید که نتایج آزمایش خون شما یا شریک زندگیتان ناهنجار است، بهتر است با پزشک خود راجع به این مسئله صحبت کرده و به درمان مناسب پرداخته شود.
برای انجام آزمایش خون برای ازدواج، معمولا از شما و شریک زندگیتان خواسته می‌شود به یک مرکز تحقیقاتی یا بیمارستانی مراجعه کنید. پس از مراجعه به مرکز، پرستار یا تکنسین خون نمونه‌هایی از خون شما و شریک زندگیتان را برداشته و برای بررسی به آزمایشگاه ارسال می‌کند.
معمولاً نتایج آزمایش خون برای ازدواج در عرض چند روز به دست شما خواهد رسید. در صورتی که نتایج خوبی را دریافت کردید، بهتر است آن را در پرونده پزشکی خود ذخیره کنید. در صورتی که نتایج نشان دهنده هر گونه اختلال در سلامتی باشد، بهتر است با پزشک خود در مورد درمان مناسب صحبت کنید.
بعضی از آزمایشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی به شما اجازه می‌دهند نتایج آزمایش خود را به صورت آنلاین دریافت کنید. همچنین، می‌توانید با پزشک خود در مورد نتایج بیشتر صحبت کنید و سوالات خود را از او بپرسید. البته استفاده از لوله های خونگیری با کیفیت از نکته های بسیار مهم است که اگر در آزمایشگاه های ایران فعالیت دارید پیشنهاد ما به شما این است که از لوله های خونگیری شرکت دارو ماد استفاده نمایید زیرا لوله های خونگیری با کیفیتی تولید میکنند که این امر در جواب آزمایش دقت بالایی دارد.
در کل، آزمایش خون برای ازدواج یک استاندارد معمول در جامعه است که به شما کمک می‌کند تا سلامتی شما و شریک زندگیتان را پیش از ازدواج بررسی کنید. بهتر است قبل از انجام آزمایش، با پزشک خود در مورد نگرانی‌ها و سوالات خود صحبت کنید.
هیچ آزمایش خون خاصی وجود ندارد که بتواند به تنهایی اعتیاد را تشخیص دهد. با این حال، برخی آزمایش‌های خون می‌توانند شاخص‌هایی را نشان دهند که به نشان دادن احتمال اعتیاد می‌تواند کمک کند.
برای مثال آزمایش خون می‌تواند سطح هورمون‌هایی را که در دستگاه بلع‌کننده تولید می‌شود، مانند endorphins، dopamine و cortisol، اندازه‌گیری کند. هورمون‌های ذکر شده در فرایند اعتیاد نقش دارند و بالا بودن سطح آنها می‌تواند نشانه‌ای برای اعتیاد باشد.
همچنین، آزمایش خون می‌تواند سطح مواد مخدری را که در سیستم بدنی یک فرد وجود دارد، مانند متادون، کوکائین و THC، اندازه‌گیری کند. اما باید توجه داشت که متادون و کوکائین در مدت طولانی ممکن است در سیستم بدنی فرد باقی بمانند و نشانگر اعتیاد فعلی نباشند.
به علاوه، آزمایش خون ممکن است شاخص‌هایی را نشان دهد که نشان دهنده خطر اعتیاد در آینده باشند، به‌عنوان مثال سطح گلوتامات در مغز. گلوتامات یکی از موادی است که در فعالیت مغزی و حافظه نقش دارد و کاهش سطح آن می‌تواند به علت استفاده بیش از حد از مواد مخدر باشد.
در نهایت، هیچ یک از این آزمایش‌ها به تنهایی نمی‌تواند به شما بگوید که آیا شما برای اعتیاد مستعد هستید یا خیر، بلکه برای تشخیص اعتیاد باید به ترکیبی از شاخص‌ها و علائم دیگر نیز توجه کرد.
در بسیاری از موارد، برای تشخیص اعتیاد، باید به ترکیبی از شاخص‌ها و نشانه‌های دیگر توجه کرد. نشانه‌هایی همچون تغییرات رفتاری فرد، تغییرات در روابط اجتماعی، دستورالعمل‌ها یا دستورات پزشکی برای مدیریت درمان، همه نشانه‌هایی هستند که باید در اولین فرصت بررسی شوند.
در صورتی که فرد مصرف کننده مواد مخدر بوده و با علائمی همچون افزایش وزن، خشکی دهان، زخم‌های دهانی و سر درد مواجه شده است، آزمایش خون می‌تواند به منظور تشخیص بیماری‌های جانبی و مزمنی همچون هپاتیت و HIV انجام شود.
همچنین، برای تشخیص اعتیاد به الکل، باید به ترکیبی از شاخص‌هایی همچون آزمایش هیپاتیت، آزمایش‌های کبد، سطح الکل در خون و شاخص‌های رفتاری توجه کرد. به گفته متخصصین، بررسی این موارد می‌تواند به تشخیص اعتیاد فرد کمک کند و برای پیشگیری از ضررهای جانبی و بالقوه ناشی از اعتیاد، باید به صورت سریع و کامل عمل کرد.
در کل، برای تشخیص اعتیاد، دستورالعملی که باید به آن پایبند باشید، بسته به شرایط و وضعیت شما متفاوت است. به همین دلیل، بهترین روش برای تشخیص اعتیاد، مراجعه به پزشک متخصص و انجام آزمایشات دقیق است.
آزمایش خون می‌تواند در تشخیص کبد چرب مفید باشد. کبد چرب از ناشیان قابل برگشتی است که با افزایش تجمع چربی در سلول‌های کبدی رخ می‌دهد و می‌تواند به سایر بیماری‌های کبدی، اعم از التهاب، فیبروز، سیروز و حتی سرطان کبد منجر شود.
بسیاری از آزمایشات خون می‌توانند به پزشک کمک کنند تا بررسی کند که آیا شما به کبد چرب مبتلا هستید یا خیر. برخی از این آزمایشات عبارتند از:
لطفاً توجه داشته باشید که این آزمایشات تنها به عنوان ابزار پردازش خون در تشخیص کبد چرب استفاده می‌شوند و برای تأیید تشخیص، نیاز به مطالعات دیگری مانند سونوگرافی کبد و بررسی هیستولوژیکی(بررسی بافت کبد) دارید. برای اینکه پزشک تشخیص بهتری برای شما قائل شود، معمولاً ترکیبی از انواع آزمایش‌ها و مطالعات تصویری مورد نظر استفاده می‌شود.
همچنین، باید توجه داشت که کبد چرب معمولاً ناشی از عواملی همچون چاقی، بیماری های متابولیکی (مانند دیابت)، مصرف الکل و مصرف داروهای خاص است. لذا درمان کبد چرب بستگی به علت مبتلایان دارد. به عنوان مثال، در صورتی که کبد چرب ناشی از چاقی باشد، رعایت رژیم غذایی مناسب و ورزش منظم می‌تواند به شما کمک کند. همچنین، در صورتی که کبد چرب ناشی از مصرف الکل باشد، باید از مصرف الکل جدا شده و در صورت لزوم با پزشک مشورت شود.
در کل، برای تشخیص کبد چرب و تعیین علت آن، باید با پزشک متخصص مشاوره کنید و آزمایشات مورد نیاز را انجام دهید. همچنین، در صورتی که علائمی همچون درد در ناحیه کبد، خستگی بیش از حد، افزایش وزن و سایر علائم به شما دست دهد، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
آزمایش خون تنها نمی‌تواند به عنوان ابزار تشخیص سرطان استفاده شود، با این حال برخی از آزمایشات خون ممکن است در تشخیص برخی از انواع سرطان مفید باشد.
برای مثال، آزمایش CA-125، که یک آنتی‌ژن سطحی است، ممکن است در تشخیص سرطان تخمدان مفید باشد. همچنین، آزمایش PSA برای تشخیص سرطان پروستات و آزمایش AFP برای تشخیص سرطان کبد در برخی موارد استفاده می‌شود.
با این حال، باید توجه داشت که آزمایشات خون تنها به تنهایی قابل استفاده در تشخیص سرطان نیستند و باید با ترکیب آنها با سایر روش‌های تشخیصی مانند آزمایشات تصویربرداری (مانند سونوگرافی، MRI و CT اسکن) و بررسی بافتی (مانند بیوپسی) استفاده شوند.
بنابراین، در صورتی که شما به شکلی مشکوک به سرطان هستید، پزشک شما شاید بخواهد آزمایشات خون را به عنوان یکی از ابزارهای تشخیصی استفاده کند، اما حتماً باید با پزشک خود در رابطه با دقیق‌ترین و مطمئن‌ترین روش‌های تشخیص سرطان صحبت کرده و نظر وی را دریافت کنید.
به طور کلی، برای تشخیص سرطان از روش‌های متعددی استفاده می‌شود، از جمله:
در کل، برای تشخیص سرطان، پزشک شما ممکن است از ترکیبی از روش‌های مختلف استفاده کند. به هر حال، در صورتی که به شکلی مشکوک به سرطان هستید، بهترین کار این است که به پزشک خود مراجعه کنید و نظر وی را در مورد بهترین روش‌های تشخیصی برای شما بپرسید.
آزمایش خون شامل بررسی مقادیر مختلفی از خون است که به نوعی اطلاعاتی درباره سلامتی فرد می‌دهند. پارامترهای مهمی که در آزمایش خون مورد بررسی قرار می‌گیرند عبارتند از:
همچنین، بسته به نوع آزمایش، پارامترهای دیگری مانند هورمون‌ها، ویتامین‌ها، عناصر معدنی و آنزیم‌ها نیز در آزمایش خون بررسی می‌شوند. اما لازم به ذکر است که پارامترهایی که در آزمایش خون بررسی می‌شوند، بسته به نوع آزمایش و فرضیات پزشکان ممکن است متفاوت باشند. در هر صورت، پزشک شما می‌تواند شما را درباره پارامترهای مورد نیاز برای آزمایش خونی که شما نیاز دارید، مطلع کند.
